Ból gardła to powszechna dolegliwość, która występuje zarówno u dzieci starszych, jak i młodszych, w tym nawet niemowląt. Występuje najczęściej w okresie jesienno-zimowym, od października do marca. Zapalenie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych (angina) wywoływane jest zarówno przez bakterie, jak i wirusy. W zależności od źródła zakażenia inny jest przebieg infekcji, jej objawy i sposób leczenia. Jak leczy się bakteryjne zapalenie gardła, a jak infekcję wirusową? Kiedy należy udać się do lekarza? Odpowiadamy!
Zapalenie gardła u dzieci – przyczyny
Do rozwoju wirusowego zapalenia gardła u dziecka najczęściej doprowadzają rynowirusy, koronawirusy, wirusy paragrypy, wirusy RS, enterowirusy czy adenowirusy. Wirusy odpowiadają za 70–85% przypadków zachorowań na zapalenie gardła i migdałków u dzieci. W pozostałych przypadkach odpowiedzialnym za jego wywołanie są bakterie, głównie bakteria Streptococcus pyogenes (paciorkowiec β-hemolizujący grupy A – PBHA). Na infekcje bakteryjne najczęściej chorują dzieci w wieku 5–15 lat [1,2].
Zapalenie gardła i migdałków to choroba zaraźliwa – do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt (w tym również z wydzieliną z górnych dróg oddechowych) [1]. Ryzyko zachorowania może rosnąć ze względu na obniżoną odporność i częste przebywanie w miejscach publicznych.
Objawy bakteryjnego i wirusowego zapalenia gardła
Ból gardła u dzieci jest najczęstszym, ale nie jedynym objawem zapalenia gardła. Pozostałe symptomy jednak zależą od tego, co doprowadziło do zakażenia.
W przebiegu bakteryjnego zapalenia gardła zazwyczaj pojawia się silny ból gardła i podczas połykania, a także wysoka gorączka. Pozostałe objawy to ból głowy, ból brzucha, nudności i wymioty. Węzły chłonne mogą być powiększone i bolesne [1,2].
Dla infekcji wirusowej charakterystyczny jest przede wszystkim kaszel i katar, ponieważ objawy te nie występują przy anginie ropnej. Wirusowemu zapalenia gardła rzadko kiedy towarzyszy gorączka, a jeśli już, to niewielka. W przypadku dzieci pojawiają się też objawy takie jak ból gardła, ból głowy, ból mięśni i stawów, chrypka i zapalenie spojówek [1,2].
Jak wygląda leczenie zapalenia gardła u dziecka?
Podejście do leczenia infekcji gardła zależy od tego, co wywołało zakażenie górnych dróg oddechowych. Na bakteryjne zapalenie gardła stosuje się antybiotykoterapię [1]. W związku z tym trzeba skonsultować się z lekarzem, który wypisze odpowiedni antybiotyk, ponieważ leki te są na receptę.
Leczenie wirusowego zapalenia gardła polega na stosowaniu przeciwzapalnych i przeciwbólowych leków na ból gardła i towarzyszące mu objawy. Dziecku podaje się tabletki do ssania (np. Chlorchinaldin), syropy i leki przeciwgorączkowe. Warto jednak zaznaczyć, że tabletki do ssania powinno się podawać dzieciom posiadającym umiejętność ssania i połykania tabletek. Zaleca się więc podawanie ich dopiero od 6. roku życia. W przypadku wirusowego zapalenia gardła nie ma konieczności podawania antybiotyku, ponieważ działa on wyłącznie na bakterie [1,3].
Domowe sposoby na zapalenie gardła
Złagodzić ból gardła i pozostałe objawy zapalenie gardła u dziecka pomogą takie metody jak [1]:
- stosowanie inhalacji z soli fizjologicznej,
- odpowiednie nawodnienie,
- podawanie herbat z cytryną i miodem,
- nawilżanie powietrza w domu,
- częste wietrzenie pomieszczeń.
Kiedy stan zapalny i ból gardła warto skonsultować z pediatrą?
Wielu rodziców zastanawia się, kiedy leczenie bólu gardła można prowadzić samemu, a kiedy trzeba udać się z dzieckiem do lekarza. W przypadku zapalenia wirusowego najczęściej stosuje się leczenie objawowe, a uporczywe objawy ustępują w ciągu tygodnia. Jeśli objawy nie są nasilone i nic nas nie niepokoi, najczęściej nie ma wskazań do kontaktu z pediatrą [1].
Bezwzględnie skonsultować się z lekarzem za to trzeba w przypadku podejrzenia infekcji bakteryjnej. Nieleczona ostre zapalenie gardła wywołane przez paciorkowce wiąże się bowiem z nieco większym ryzykiem powikłań ropnych. Jeśli lekarz zdiagnozuje bakteryjne zapalenie migdałków podniebiennych i gardła, najprawdopodobniej przepisze dziecku antybiotyk [1,3].
Bibliografia:
- Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,zapalenie-gardla-i-angina (dostęp: 2022.08.1)).
- Sawiec P., Mrukowicz J., Szenborn L., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.3 (dostęp: 20208.11.)).
- Kuchar E., Karlikowska-Skwarnik M., Leczenie ostrych stanów zapalnych gardła, Zakażenia XXI wieku, 2018;1(4).